සන්නිවේදනයෙහි ස්වභාවය

 සන්නිවේදනයෙහි ස්වභාවය

*සන්නිවේදනය අරමුණු සහගත ය.

අප ඕනෑම අවස්ථාවක දී සන්නිවේදනයේ යෙදෙන්නේ කිසියම් අරමුණක් ඇතිවයි. තොරතුරක් ලබා දීම හෝ ලබා ගැනීම, කුතුහලය සමනය කර ගැනීම, වින්දනයක් ලබා ගැනීම වැනි කවර හෝ අරමුණක් එකී සන්නිවේදනය පිටුපස ඇති බව පැහැදිලි ය. තොරතුරු ලබා දෙන පාර්ශවය හා ලබා ගන්නා පාර්ශවය අතර මෙම අරමුණ පිළිබඳ පැහැදිලි අවබෝධයක් ඇත්නම් සන්නිවේදනය සාර්ථක වීමට ඉඩ තිබේ. එහෙත් මේ සම්බන්ධයෙන් පරස්පරතා පවතී නම් ගැටලුකාරී තත්වයක් උද්ගත විය හැකි ය.

* සන්නිවේදනය සංකේතාත්මකය.

සන්නිවේදනය යනු සංකේතාත්මක ක්‍රියාකාරීත්වයකි. තොරතුරක් නැතහොත් සන්දේශයක් යනු සංකේතවලින් සමන්විත වූවකි. මේ අනුව වචන, සංඥා, ලකුණු, මුද්‍රා, ඉඟි, සිතියම්, සිතුවම්, අකුරු පමණක් නො ව සැලකිය යුතු බොහෝ දේය. විවිධ වූ  සංකේත තෝරා ගැනීම ඉතා පරෙස්සමිත් සිදු කළ යුතු කාර්යයකි. කේත සංකේත තෝරා ගැනීම වැරදුණහොත් වෙනත් අර්ථයක් ඇති වී සන්දේශය ව්‍යාකූල වන බවක් දැකිය හැකිය.

*සන්නිවේදනය සන්දර්භානුයත ය.

කවර හෝ සන්නිවේදනයක් සිදු වන්නේ කිසියම් සන්දර්භයක් තුළ යි. මෙමඟින් අදහස් කෙරෙන් අදාළ සන්නිවේදන සිදු වන රටාව නැතහොත් 'පරිසරය' යි. සන්නිවේදන කාර්යය හා සන්දර්භය අතර සෘජු සම්බන්ධතාවක් පවතී. සන්දර්භයට ගැළපෙන ලෙස සන්නිවේදන කාර්යය සකස් විය යුතු වේ. නිදසුනක් ලෙස අවමංගල්‍යය උත්සවයකදී එයට  අදාළ සත්දර්භය අනුව කටයුතු සිදු කර යුතුය.ඊට අදාළ වූ සන්නිවේදනයන් සිදු වන ආකාරය විමසා බැලීමෙන් මෙකී තත්වයන් පැහැදිලි කර ගත හැකි වේ.

*සන්නිවේදනය ක්‍රියාපටිපාටියකි.

සන්නිවේදනය කිසි විටකත් හුදෙකලාව පවතින වෙනස් නොවන දෙයක් නො වේ. එය නිරන්තරයෙන් කාලයත් සමඟ වෙනස් වෙයි. එනිසා ම පන්නිවේදනය පිළිබඳ අධ්‍යයනය කිරීම හුදු භාණ්ඩයක් පිළිබඳ ව අධ්‍යයනය කිරීමට වඩා වෙනස් වූවකි. සන්නිවේදනය පිළිබඳ අධ්‍යයනය කිරීමේ දී ඒ හා සම්බන්ධ තවත් සාධක බොහොමයක් පිළිබඳ ව අවධානය යොමු කිරීමට සිදු වේ.

ඕනෑම සන්නිවේදන අවස්ථාවක කිසියම් ක්‍රියාවලියක් සිදු වේ.එම ක්‍රියාවලිය හා සම්බන්ධ සිතීම, සැලසුම් කිරිම, ලිවීම, සංස්කරණය කිරීම, නැවත ලිවීම ආදි විවිධ අවස්ථා ගණනකින් පසුව අවසන් ප්‍රතිඵලය වෙත එළඹෙයි.

* සන්නිවේදනය විවිධාකාර වේ.

සන්නිවේදන වර්ග හා ස්වරූප පිළිබඳ ව අවධානය යොමු කිරීමෙන් ම එහි විවිධාකාර බව පිළිබඳ මූලික අවබෝධයක් ලබා ගත හැකි වේ. මේ එක් එක් සන්නිවේදන වර්ග හා ස්වරූප විවිධ වූ සන්දර්භයන්හි දී තවදුරටත් විවිධ වෙනස්කම් හා පරිවර්තනයන්ට භාජනය වන බව දක්නට හැක.පුද්ගලාන්තර සන්නිවේදනයට වඩා කණ්ඩායම් සන්නිවේදනය වෙනස් වෙයි. කථන සන්නිවේදනයට වඩා ලිඛිත සන්නිවේදන ස්වරූපය වෙනස් වෙයි. කථන සන්නිවේදන ස්වරූපය ආගමික සන්දර්භයක දී එක ආකාරයකටත් දේශපාලන සත්දර්භයක දි ඊට වඩා වෙනස් ආකාරයකටත් සිදු වෙයි.

තාක්ෂණයේ ආගමනයත් සමඟ පන්නිවේදනය වෙනස්කම් රැසකට බඳුන් වූ බව පැහැදිලිය. අන්තර්වර්තී පුද්ගල සන්නිවේදනය හැරුණු කොට අන් සියලු සන්නිවේදන වර්ග තාක්ෂණය නිසා කලින් කලට විවිධ පරිවර්තනයන්ට ලක් වීම වැළැක්විය නොහැකි සංසිද්ධියක් බවට පත් ව තිබේ.සංස්කෘතිය ද සන්නිවේදනයේ විවිධත්වයට හේතු වන වැදගක් සාධකයක් ලෙස සැලකිය හැකි වෙයි. රට රටවල විවිධ සමාජයන්හි පවතින විවිධාකාර සංස්කෘති හා උපසංස්කෘතීන්හි දක්නට ලැබෙන සන්නිවේදනය ආශ්‍රිත ක්‍රියාකාරකම්වල විවිධතා පිළිබඳ සොයා බැලීමෙන් මෙම තත්වය තේරුම් ගැනීමට පුළුවන.අනෙක් අතට, සංස්කෘතිය ද කාලයත් සමග වෙනස් වන්නකි. එහි වෙනස්කම්වලට අනුරූප වූ සන්නිවේදනයේ ද වෙනස්කම් ඇති විය හැකි ය.

*සන්නිවේදනය ඒක මාර්ගික මෙන්ම ද්වි-මාර්ගික වූවකි.

සන්නිවේදනය ගනුදෙනුවක් බව කීවෙමු. එනම් තොරතුරු ලබා ගැනීමක් කා ලබා දීමෙ යන කාර්යයන් දෙක ම එහි දී සිදු වේ. මෙම ගනුදෙනුවට සම්බන්ධ වන පාර්ශව දෙක ම ඊට සක්‍රිය ව දායක විමෙන් ඉහළ ප්‍රතිඵල අපේක්ෂා කළ හැකි ය. සන්නිවේදන අවස්ථා බහුතරයක් ද්වි-මාර්ගික තත්වයක් පෙන්නුම් කරන බව පෙනේ. එහෙත් ඉඳ හිට මීට වෙනස් වූ ඒක මාර්ගික සන්නිවේදනයන් සිදු වන අවස්ථා ද නැත්තේ නො වේ.

*සන්නිවේදනය බලය වේ.

දැනුම බලය වේ යන්න ප්‍රසිද්ධ කියමනෙකි, දැනුම යන්න බොහෝ දුරට තොරතුරු පදනම් කොට ගත්තකි. දැනුම උත්පාදනයට තොරතුරු සන්නිවේදනය මූලික වෙයි. ඒ අනුව සන්නිවේදනය දැනුම මත ගොඩනැගෙන බලයේ පදනම සන්නිවේදනය යි. අයනක් අතට බලය සහ නායකත්වය අතර ඇත්තේ අවියෝජනීය සබඳතාවකි. නායකයාට සිය කණ්ඩායමේ සහයෝගය අහිමි වූ දාට නායකත්වය අහිමි වෙයි. එනිසා නායකත්වය ලැබීමට හා එය රැක ගැනීමට සෙසු අයගේ පක්ෂපාතිත්වය අත්‍යවශ්‍ය වේ. ඊට අන් අයගේ එකගතාව, අනුමැතිය හා කැමැත්ත දිනා ගත යුතු ය. ඒ සඳහා නායකයා හොඳ සන්නිවේදකයෙකු විය. යුතු ය. පන්නිවේදනය බලය වන බව මෙහි දී ද තහවුරු වෙයි. ආගමික, අධ්‍යාපනික, දේශපාලනික, වාණිජ ආදී කවර ක්ෂේත්‍රයක වුව ද මෙම තත්ත්වය විද්‍යමාන වේ.

                 සටහන : සචීරා සත්සරණි 

                 ජන සන්නිවේදන අධ්‍යයන අංශය

                 කැළණිය විශ්වවිද්‍යාලය